İnsana evrende yalnız olmayabileceğini gösteren 10 gezegen…
1- WASP-76b: Eriyik Demir Yağmurları 2013’te gözlemlenen WASP-76b kütle çekim kilidiyle yıldızına bağlı. Yani, kendi etrafında dönmüyor ve bir yüzü sürekli yıldıza dönük. Bu durumun sonucu olarak da, o tarafta sıcaklık 2.500 dereceye …
1- WASP-76b: Eriyik Demir Yağmurları
2013’te gözlemlenen WASP-76b kütle çekim kilidiyle yıldızına bağlı. Yani, kendi etrafında dönmüyor ve bir yüzü sürekli yıldıza dönük. Bu durumun sonucu olarak da, o tarafta sıcaklık 2.500 dereceye ulaşabiliyor. WASP-76b’nin diğer tarafıysa, sürekli geceyi yaşıyor. 1.500 derecedeki gece tarafına rüzgarlarla gelen demir, soğuyor ve sıvı formunda gezegenin yüzeyini bombalıyor.
2- HD 189733 b: Cam Sağanakları
Yukarıdan bakınca bizim maviye benzeyen, okyanuslarla dolu bir gezegen tasvir etmek kolay. Yıldızı etrafındaki dönüşünü 2.2 günde tamamlayan bu gaz devinin dış görünüşü tamamen aldatıcı. Gerçekteyse ölümcül havası bu mavi renge sebep. En çok da eriyik cam sağanakları. 2005’te keşfedilen gezegendeki saatte 9.000 kilometre hıza ulaşan rüzgar da, cam yağmurlarının yatay şekilde düşmesine ve yolda silikat partikülleri toplamasına sebep oluyor. Böylece, gezegen mikroskobik hançerlerle sürekli kendisini bıçaklıyor.
3- Gliese 1132b: İki Atmosfer
Gliese 1132b ile Dünya pek çok yönden birbirine benziyor: Kütle olarak bizden biraz fazlalar, yaşı 4.5 milyar yıl, neredeyse aynıyız. Aradaki en büyük fark ise kırmızı cüce olan yıldızını bize göre çok daha yakından takip etmesi. 1.6 Dünya günde tamamlanan dönüşü, 137 derecelik bir yüzey sıcaklığına da sebep oluyor. Ayrıca, inanılmaz boyutlardaki radyasyon, gezegenin atmosferini silip atmış durumda.
4-Kepler-10b
Kepler-10b, yıldızına Merkür’ün 20’de 1’i kadar yakından dönüyor. Bir Dünya gününden daha kısa yıllara sahip ve yüzey sıcaklığı 1.300 derece. Gezegenin yüzeyi Dünya’dakinden çok daha sıcak lavlarla kaplı ve yıldızından gelen radyasyon gezegendeki demiri eritiyor. Yine yıldızına yakın olmasının sonucunda atmosfersiz kalması da, demirin gezegenden çıkıp, etrafında bir kuyruk oluşturmasını sağlıyor.
5- Upsilon Andromeda b: Ateş ve Buzun Dünyası
Yıldızına kütle-çekim kilidiyle bağlı olan bir başka gezegen ve bir yılı yaklaşık beş dünya günü sürüyor. Bu gezegeni ilginç kılansa güneşli tarafıyla gece tarafı arasındaki radikal fark. Gezegenin güneşe bakan tarafı 1.600 dereceyken gece tarafı -20 derecede. Gezegenin bir yarım küresinden diğerine geçmek, aktif bir volkanın içine atlamaktan farksız. İki taraf arasındaki kesin farkın sebebiyse, yıldızın tam da Upsilon’un baktığı noktada ekstra sıcak bir alana sahip olmasıyla alakalı.
6-HR 5183 b: Yumurta Yörünge
Çoğu gezegenin yörüngesi mükemmel olmasa da çember biçimindedir. Jüpiter’den üç kat daha büyük HR 5183 b ise benzeri nadir bir yörünge şekline sahip: Yumurta. 5183’ü 20 yıl önce keşfettik ve şahsına münhasır dönüşünü hâlâ bir kez bile tamamlamadı, 45-100 Dünya yılı arasında bir süre alması bekleniyor. Bizim Güneş Sistemi’mizde bulunsa, Güneş’e yakın olduğu zamanlarda Jüpiter’den daha da içeri girip, çıkarken de Neptün’den bile daha uzaklara giderdi.
7-OGLE-2016-BLG-1928: Asi
HR 5183 b biraz sıra dışı olsa da, bir yıldız sistemine ait bir gezegen. Bilim insanları Samanyolu’nun onlarca kozmik yetimlerle dolu olduğuna inanıyor ve OGLE bunlardan birisi. Yıldız sisteminde geleneksel yollarla meydana gelip, yıldızının ve etrafındaki gezegenlerin kütle çekim gücüyle anlaşamadıktan sonra sistemden kopmuş bir gezegen.
8-TOI-178 Sistemi: Kaos ve Düzen
TOI-178 herhangi bir yıldız sistemi gibi durabilir ama uzun süreli gözlemler sistemdeki altı gezegenin birbirleriyle tam uyum içinde olduğunu gösteriyor. Altı gezegen birbirleriyle mükemmel bir oran içinde dönüyorlar: 18:9:6:4:3. Yani, yıldıza en yakın gezegen 18 kez döndüğünde, ikincisi 9 kez dönmüş oluyor. Bu oran da, gezegenlerin belli aralıklarla mükemmel bir çizgi hâline gelmelerini sağlıyor.
9-55 Cancri e: Evrendeki En Değerli Gezegen
Cancri de yıldızına yakın bir gezegen ve bir yılı 18 saat sürüyor. Yüzeyi de 2.300 derece. Gezegeni ilginç kılan tarafıysa içindekiler: Gezegenin inanılmaz yoğunlukta karbon bulutlarının birbirlerine çarparak oluştuğu düşünülüyor. Yani, tüm gezegen az miktarda grafit, demir ve büyük miktarda elmastan oluşuyor. Cancri Dünya’nın iki katı ağırlıkta ve fiyatının (Dünya değerleriyle) bizim gezegenimizden 384 katrilyon kat daha fazla olduğu düşünülüyor.
10-Blanet: Kara Delik Gezegenleri
Bir kara delik gezegeninin var olması çok küçük bir alanda mümkün. Bu da, kara deliğin merkezinden radyasyon alacak kadar yakın ama içine çekilmeyecek kadar uzak alanlar. Yani, bir kara delik gezegeni oluşsa, bir yıllık yörüngesi milyonlarca Dünya yılına eşit olacak.
